Als jongen zong bariton Thomas Oliemans al mee met de sterren van het Franse chanson, dankzij de LP-collectie van zijn vader. Nu hij een gevierd operazanger is en optreedt in de grote operahuizen over de hele wereld, keert hij samen met Amsterdam Sinfonietta terug naar deze passie uit zijn kindertijd: het Franse chanson. Wat zijn zijn drijfveren en hoe maakt hij zijn keuzes, en heeft hij nog wel tijd over voor een privéleven?
Of hij nu grote operarollen zingt of intieme liederen van Schubert, en of hij nu schittert in Franse chansons of in de magische liedjes van Harry Bannink, Thomas Oliemans weet zijn publiek steeds weer te overtuigen met zijn prachtige stem en zijn charismatische presentatie. Dat hij daarnaast ook een uitstekend pianist is, is wellicht iets minder bekend, en als puber speelde hij trouwens ook nog viool! Al wandelend en bellend door New York, waar hij van 23 maart t/m 26 april voor de tweede keer de rol van Mozarts Papageno vertolkt bij de Metropolitan Opera, vertelt Thomas gedreven over zijn veelzijdige concertleven.
‘Het is heerlijk om weer in New York te zijn, zelfs in deze vreemde tijden waarin de Amerikaanse politiek op zijn kop staat. Gister zijn al die bizarre handelstarieven ingevoerd. Het lijkt wel een soort clownsvertoning en het houdt maar niet op. Er heerst hier een soort gezamenlijke verbijstering: “waar zijn we in terecht gekomen met elkaar?”. Maar New York is natuurlijk nog steeds een geweldige stad en het is fantastisch om weer terug te zijn bij de Metropolitan Opera. Ik ben hier nu voor de tweede keer, met een rol die ik ook vaak in Nederland heb gezongen: Papageno in Mozarts Die Zauberflöte in de productie van Simon McBurney. Aangezien deze opera over verzoening en hoop op een betere wereld gaat, is het heel speciaal om hier juist in deze tijden deze opera uit te voeren. Ik merk dat het resoneert. Wat mijn verblijf hier extra fijn maakt, is dat mijn vrouw en onze kleine baby een maand bij mij kunnen zijn, en mijn grotere zonen komen ook nog. Vooral omdat ik hiervoor twee maanden in Londen was, waar ik een rol had in het nieuwe stuk Festen van Mark-Anthony Turnage bij het Royal Opera House Covent Garden. Ik zit hier nog tot eind april, dus dan ben in totaal bijna vier maanden onderweg geweest. Ik verheug me enorm op de tournee Formidable! met Amsterdam Sinfonietta, want dat kan ik vanaf thuis doen.’
Thuis betekent voor Thomas: zijn fijne huis in Amsterdam. ‘Lekker dicht bij Amsterdam Sinfonietta’, lacht hij. Hij woont er met zijn gezin, hij kan er achter zijn eigen vleugel kruipen en hij heeft er de afgelopen jaren samen met journalist Gijs Groenteman en musicoloog Thomas Jonker drie imposante podcast-luistergidsen opgenomen over meesterwerken van Schubert, Bach en Mahler. Bovendien betekent thuis zijn ook dat hij zijn vader en zijn vrienden kan opzoeken. Gelukkig heeft zijn vrouw veel begrip voor zijn drukke bestaan als musicus. ‘We kennen elkaar uit de tijd dat zij nog bij De Nationale Opera werkte. Nu is ze zakelijk directeur van het Nederlands Kamerkoor, dus ze kent Sinfonietta ook heel goed, ze werken regelmatig samen. Het is altijd een ingewikkelde puzzel om mijn agenda op orde te krijgen. Voor opera’s word je meestal in een heel vroeg stadium gevraagd, vaak al jaren van tevoren. Als het dan niet zo’n interessante rol is, of als het een rol is die ik al heel vaak heb gedaan, of als het betekent dat ik heel erg lang van huis zal zijn, dan zeg ik wel eens nee. Soms is dat best spannend, omdat je niet weet of er wel voldoende ander interessant werk voor in de plaats komt. Vervolgens probeer ik rondom de opera-projecten mijn overige recitals en concerten te plannen. En bij alle uitnodigingen die ik krijg vraag ik me af: wat betekent het voor mij als ik dit project ga doen, is dit écht wat ik wil? Dat wikken en wegen is een lastig onderdeel van ons vak, tegelijkertijd is het denk ik best gezond, je komt nooit in een sleur terecht. Toevallig passen de puzzelstukjes dit seizoen heel goed in elkaar, dat is ook wel eens anders!’
Van specialist tot multitalent
Hoewel Thomas Oliemans zich specifiek heeft ontwikkeld tot opera- en liedzanger, treedt hij de laatste jaren ook steeds vaker op als pianist. Soms begeleidt hij zichzelf tijdens klassieke liedrecitals of speelt hij stukken voor piano vierhandig met zijn liedbegeleider, en soms zingt en speelt hij liedjes van zijn grote inspirator Harry Bannink. Ook tijdens het programma Formidable! zit Thomas regelmatig achter de vleugel, meestal op de momenten dat pianist Bert van der Brink accordeon speelt. ‘Ik vind het heel bijzonder om dit chanson-programma samen met Bert te doen, want hij is een soort mentor van mij, die mij in mijn puberjaren heeft aangespoord om een keus te maken. Mijn eerste muzikale avonturen had ik als violist, ik heb van mijn zesde tot mijn achttiende les gehad, ik zat in het orkest van de plaatselijke muziekschool en ik ben zelfs een keer op tournee geweest met het Jeugd Orkest Nederland. Nog altijd kom ik tijdens mijn optredens met de Nederlandse orkesten musici tegen met wie ik toen heb samengespeeld! Daarnaast speelde ik ook heel veel piano en ik zong, zowel Franse chansons die ik dankzij de LP-collectie van mijn vader leerde kennen, als popliedjes en liederen van klassieke componisten. Leraressen Frans van de middelbare school gaven me op voor het Concours de la Chanson wat ik toen prompt en bijna per ongeluk won. En ineens lag er een weg als professioneel zanger of pianist of in elk geval muzikant voor me. Bert was de eerste die tegen mij zei: “je speelt leuk, je zingt leuk, maar als je over vijf jaar meer ambieert dan feesten en partijen moet je écht ergens voor gaan.” Daarom heb ik bewust voor klassiek zang gekozen. En na mijn conservatoriumopleiding heb ik me toegelegd op het lied en opera, om maar niet “die jongen die alles wel leuk doet” te worden.’
‘Inmiddels zijn we ruim dertig jaar verder en krijg ik steeds vaker de kans om mijn muziekleven weer net zo veelzijdig in te richten als vroeger. Sinds ik in 2021 met Sinfonietta het album Formidable! heb opgenomen en we samen op tournee gingen met een programma van vijf kwartier, treed ik vaker op als pianist en zing en speel ik regelmatig Franse chansons en liedjes van Harry Bannink. In zekere zin doe ik nu precies hetzelfde als dertig jaar geleden, alleen doe ik het nu met de beste musici en arrangeurs, en zelfs met mijn mentor Bert van der Brink. Dat geeft mij een prachtig gevoel van “de cirkel is rond”. Voor onze tweede tournee hebben we het programma Formidable! flink uitgebreid, we hebben nu een avondvullend programma met een pauze, en nog steeds zijn er zoveel prachtige chansons nog niet aan de beurt gekomen, daar zouden we met gemak Formidable deel drie van kunnen samenstellen. Ik zie er enorm naar uit om weer met Amsterdam Sinfonietta op tournee te gaan en ik verheug me op de voorbereidingen. Want hoe goed we het repertoire ook kennen, je wilt toch dat elk chanson en elk klassiek stuk onmiddellijk de juiste sfeer treft, die overgangen moeten we nog goed instuderen als ik straks eindelijk weer in Amsterdam ben!’
Noortje Zanen
